Bebeklerde Ek Gıdaya Ne Zaman Geçilmeli?
Bebeklerde ek gıda konusu birçok anneyi tereddütte bırakan bir konudur. Ek gıda, bebeğinizin yeme alışkanlığını değiştirmek demektir. Bebeğinizin tadacağı yemekler damak tadını çeşitlendirmektedir. Ek gıdaya geçiş dönemi bebeğiniz için yemek yeme konusunda bir takım alışkanlıklar kazandırır. Akademi Meram Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Güzide KURT, bebeklerde ek gıdaya ne zaman geçilmeli ve geçiş süresinin nasıl olması gerektiği hakkında bilgi verdi; “Bebeklerimizde tamamlayıcı beslenme , daha çok bilinen adı ile ek gıda konusu anneleri heyecanlandırırken, bir taraftan da endişe ve korkuya sebep olmaktadır. Düşünsenize (anne ve bebek şanslı ise) doğduğu ilk andan itibaren güvenle verdiğimiz anne sütünün dışında bir gıdayı bebeklerimize sunmaya başlayacağız. Bebekleri için her zaman en iyisini yapmaya çalışan annelerin kafasında birçok soru var.” dedi ve ekledi;
- Tamamlayıcı beslenme ne demek?
Bebeğimin ek gıdaya hazır olduğunu nasıl anlarım?
ne zaman ek gıda vermeliyim?
Hangi gıda ile başlamalıyım?
Ne kadar vermeliyim?
Su verecek miyim?
Nelere dikkat etmeliyim?
Haydi gelin sırasıyla bu soruları cevaplayalım olmaz mı?
Tamamlayıcı beslenme ne demek, kaçıncı ayda başlamalıyım?
Tamamlayıcı beslenme; Tek başına emzirmenin süt çocuğunun besin gereksinimlerini karşılamaya yeterli olamadığı 6. ayda başlatılan; diğer yiyecek ve içeceklerin anne sütü ile birlikte sunulduğu, yarı katı ve katı besin çeşitlerinin alıştırıldığı, aile sofrasına geçiş sürecidir.
Bebeklerin ek gıdaya hazır olduğunu gösteren işaretler konusunda bilgi aktaran KURT şunları ekledi;
“Altın kural “Bebeğinizi ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslemeniz gerekmektedir''(Anne ve bebek için istisnai bir durum söz konusu değil ise). Ek gıdalara geçiş için bebeğiniz bazı işaretler gösterir. Nedir bu işaretler;
-Bebeğinizin başını kontrol edebilmesi, yani başını dik tutabilmesi
-Bebeğinizin dik oturmaya başlaması; genelde 5. ayda dik oturmaya başlayıp 6. ayda yavaş yavaş desteksiz oturmaya başlayabilir.
-Kaşığı ağzına yaklaştırdığınızda emme ya da itme hareketi yapmaması ek gıda için hazır olduğunu gösterir. Bebeğiniz yiyecekleri ağzından sürekli diliyle itiyorsa henüz hazır olmayabilir.
Kısacası bebeğiniz başını dik tutup mama sandalyesinde oturabiliyor, sunduğunuz gıdaları ağzından itmiyor ise ek gıda için hazır demektir.” dedi.
Bebeğime gün içinde ne zaman ek gıda verilmesi konusunu da değinen Dr. Güzide KURT, “Bebeğinize ek gıda sunmak için zamanlamanız; ''ne ek gıdayı reddedecek kadar tok, ne de yeni bir şey deneyemeyecek kadar aç ve sinirli'' sloganından hareketle sabah uyanıp emzirdikten yaklaşık 1 saat sonrası gibi sakin ve keyifli olduğu biz zaman aralığı olmalıdır.
Hangi gıda ile başlamalıyım?
Ek gıdaya başlamak için alerji riski en düşük ve nötr tatta gıdalar seçmeliyiz. Kabak, patates gibi sebzeler, inek sütü protein alerjisi yok ise evde günlük mayalanmış yoğurt uygun seçeneklerdir. Eğer meyve ile başlarsak sonrasında sebzeye geçişimizde dirençle karşılaşma ihtimalimiz yüksektir. Sebzelerden sonra elma, armut gibi meyvelerle, cam rende kullanarak devam edebiliriz.
Ne kadar vermeliyim?
Ek gıdaya geçiş döneminde parolamız ise doyurma- tanıştır olmalıdır. Alerji riski de göz önüne alınarak 3 gün kuralı uygulamalıyız. Ek gıdaya geçişin en önemli adımlarından olan 3 gün kuralı, tek bir besini 3 gün süreyle az miktarlarda bebeğe vermek, bu süre içinde bebeğe yeni bir besin yedirmemektedir. Birinci gün 1 çay kaşığı, 2. gün 1 tatlı kaşığı, 3. gün 1 yemek kaşığı aynı gıda sunulmalı; ciltte döküntü, kızarıklık, kusma, huzursuzluk, kakada kan gibi alerji belirtileri yoksa yeni bir gıdaya geçilebilir. Ek gıdaya geçiş sürecinden sonra bebeğimizin midesinin kendi yumruğu kadar olduğunu hiç unutmadan kâselerce beslemeye çalışmamalı, bebek istemiyorsa zorlamamalıyız.
Bebeğime su verecek miyim?
İlk 6 ay sadece anne sütü alan bebeklerde su verilmesine gerek yok. Ek gıdaya başladıktan sonra, beslenme sonrası, güvenli olduğundan emin olduğumuz(temiz)suyu bebek suluğu yada fincan ile bebeğimize teklif edip içmek istemiyor ise zorlamadan su verebiliriz. Miktara yine bebek kendisi karar vermelidir.
Kaç öğün vermeliyim?
6. ayda tadımlarla tek öğün başlayıp, 7. ayda 2 öğüne çıkabiliriz. 6. VE 7. AYDA ANNE SÜTÜ %90 HALA ASIL GIDA OLMALIDIR. İlk haftalardan sonra gıda çeşitliliği artacak fakat öğün sayısı 2'yi geçmeyeceği için daha önce denediğimiz gıdaları dönüşümlü verebiliriz.
Blender kullanabilir miyim?
Sebzeleri çatalla ya da tel süzgeç yardımı ile küçültmemiz bebeğin ilerleyen dönemde pütürlü gıdaya geçişini kolaylaştıracak, besinleri çiğneyip yutmayı öğrenmesine fırsat sağlayacaktır. Eğer blender ya da robot kullanarak ek gıda hazırlarsak bebeğimiz gıdaları mama gibi emerek tüketmeye devam edecektir. 6 ile 9 ay arasında bir bebek çiğneyip yutmayı öğrenemezse 3 yaşa kadar en küçük pirinç tanesi boğazına takıldığında öğürüp katı gıdaya geçiş hem bebek hem aile için kabusa dönüşecektir.” dedi.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Güzide KURT tamamlayıcı beslenme döneminde verilmesi gereken gıdaları şu şekilde aktardı
“İnek sütü, tuz, şeker, bal, ananas- kivi- çilek gibi tropik meyveler,patlıcan, organik katkısız dense bile bebek bisküvileri, ekmekleri, işlenmiş etler(salam, sucuk, sosis) kesinlikle vermemeliyiz.” dedi.
Et ve yumurta ya ne zaman başlamalı konusunda KURT, şunları ekledi;
“Çift çekilmiş az yağlı kuzu kıyma ve ya organik tavuk eti 6. aydan itibaren sebze pürelerinin içine ekleyebiliriz.
Yumurta sarısı iyi haşlanmış ve 3 gün kuralına uugun şekilde 6. ayda, beyazı 8. ayda verilebilir.
Balık deniz balığı olmalı, kızartma dışında bir pişirme tekniği ile(fırın yada buharda) pişirilerek 8. ayda verilebilir.” dedi.