İnme dünyada, kalp hastalığı ve kanserden sonra en sık ölüm nedeni ve erişkin nüfusta en önemli sakatlık nedenidir. İnmenin en sık nedeni beyin damar hastalığıdır. Beyin damarlarında kanama veya tıkanmaya bağlı olarak ortaya çıkar.Beyin damarı işlevini yerine getiremeyince ilgili bölgede oksijensizlik, beslenmemeye bağlı beyin hücreleri ölür ya da işlevini durdurur. Etkilenen damarın beslediği alanın fonksiyonuna bağlı olarak bir tarafta uyuşma/kuvvetsizlik, konuşama bozukluğu, dengesizlik, görme bozukluğu, bilinç değişiklikleri ortaya çıkabilir.
Beyin kanamasının en sık nedeni hipertansiyondur.
Beyin damar tıkanıklığının ise çeşitli nedenleri olabilir.
1- Beynin büyük damarlarının hastalığı (örneğin şah damarları)
2- Beynin küçük damarlarının hastalığı
3- Bazı kalp hastalıkları (kalp boşluğunda oluşan pıhtının koparak beyin damarını tıkaması ile)
4- Küçük bir oranda bazı kan, bağ doku ve diğer hastalıklarına bağlı ortaya çıkar.
Belirtileri nelerdir?
Yüz, kol ve bacaklar veya vücudun bir tarafında uyuşma, kuvvet kaybı
Görme bozukluğu veya görmede kayıp ya da çift görme
Ani gelişen bilinç bulanıklığı, bilinç kaybı, konuşma bozukluğu veya konuşulanları anlamada bozukluk
Dengesizlik, baş dönmesi, sersemlik, baş ağrısı ortaya çıkabilir.
Yukarıdaki belirtilerden biri veya birkaçı varsa acilen hastaneye başvurmanız gerekir. Bu bulgular daha önce sizde oluşup dakikalar içinde düzeldiyse “geçici iskemik atak” geçirdiğiniz anlamına gelir.
Bazen beyin damarı tıkanır ancak vücut hızla tıkayan pıhtıyı ortadan kaldırır ve beyin hücreleri henüz ölmeden tekrar kanlanma sağlanır. Böyle durumlarda yakınmalar geçici olarak ortaya çıkar. Biz buna geçici iskemik atak diyoruz. Geçici iskemik atakların ardından kalıcı damar tıkanıklıkları ortaya çıkabilir. Bundan dolayı tedavisi büyük önem arz eder. Geçici iskemik atak sonrası önleyici tedavi ile felçler önlenebilir.
Beyin damar hastalığı için en çok risk altında olanlarsa:
Kalp hastalığına sahip olanlar
Diyabet hastaları
Hipertansiyonu olanlar
Aterosklerotik genetiğe sahip olan kişiler
Ve diğerleridir. (bazı pıhtılaşma eğilimi yapan hastalıklar, damarların birincil hastalıklarına sahip olanlar gibi)
Geçici iskemik atakta nedene göre tedavi veriyoruz. Eğer aterosklerotik bir zeminse nedeni, antiagregan (kan sulandırıcı) grup ilaçları tercih ediyoruz. Kalpte oluşmuş pıhtıya bağlı ise genellikle antikoagülanları (pıhtı önleyici) kullanıyoruz. Bunlarla beraber hastalarımıza damar sertliğini azaltmaya yönelik diyet öneriyoruz. Akdeniz mutfağı dediğimiz beslenme şeklini öneriyoruz. Bitkisel gıdaların ön planda olduğu, hayvansal yağlar yerine zeytinyağın ve balığın tercih edildiği beslenme şekli olarak kısaca tanımlayabiliriz. Hipertansiyon, diyabet, kolesterol yüksekliğinin tedavisi; sigara kullanımı, alkol kullanımı, şişmanlık ya da hareketsiz yaşam gibi risk faktörlerinin ortadan kaldırılması da tedavini bir parçası oluşturmaktadır.
İNME RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN NE YAPABİLİRİZ:
HT inme açısından en önemli risk faktörlerinden biridir. Kan basıncınızı bilmiyorsanız ölçtürün. Eğer yüksekse uygun tedavi ve takibi aksatmayın.
Diyabet te en önemli risk faktörlerinden biridir. Ailenizde diyabeti olan biri varsa siz de kan şekerinizi kontrol ettirin, eğer diyabetiniz varsa diyet, yaşam şekli değişikliği ve tedavileri düzenli uygulayın.
Sigara içiyorsanız sigarayı bırakın, sigara içilen ortamlardan da uzak durun.
Kolesterol seviyesi yüksek ise diyet ve gerekirse verilen ilaç tedavisine devam edin.
Kalp hastalığınız var ise ve kalpte pıhtı oluşturacak bir çeşitli ise verilen tedaviyi aksatmadan kullanın.
Şişman iseniz kilo verin. Vücut kitle endeksiniz 18-25 arasında normaldir. İnternetten kolayca vücut kitle endeksinizi hesaplayabilirsiniz.
Egzersiz yapmak ve akdeniz mutfağına devam etmek, riski azalttığından yaşam şeklimizi buna göre ayarlayın.
Yaşamınızın sağlıkla değerli olduğunu unutmayın.