Tarsal tünel sendromu, ayak bileği iç kısmında yer alan tarsal tüneldeki tibial sinirin sıkışması sonucu oluşan bir sinir rahatsızlığıdır. Tarsal tünel, tibial sinir ve kan damarlarının geçtiği dar bir anatomik kanaldır. Bu bölgede oluşan herhangi bir baskı ya da daralma, sinirin işlevini bozarak ağrı ve uyuşma gibi belirtilere yol açabilir.
Bu rahatsızlık genellikle ayak bileği ve tabanında hissedilen ağrı, uyuşma ve yanma ile kendini gösterir. Semptomlar bazen ayağın üst kısmına kadar yayılabilir. Özellikle uzun süre ayakta durma, yürüme veya egzersiz sonrası belirtiler artış gösterebilir. Bazı hastalar, geceleri ayakta karıncalanma veya ayaklarda yanma hissi nedeniyle uyku problemleri yaşar.
Tarsal tünel sendromu , erken teşhis edilip tedavi edilmezse, sinirde kalıcı hasar meydana gelebilir. Bu durum, uzun vadede ayakta hissizlik ve güç kaybına yol açabilir. Ancak, erken tanı ile ağrıyı hafifletmek ve sinir üzerindeki baskıyı ortadan kaldırmak mümkündür. Tedavi genellikle konservatif yöntemlerle başlasa da, ileri vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Tarsal Tünel Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
Tarsal tünel sendromu, tibial sinirin sıkışmasına bağlı olarak gelişen çeşitli semptomlarla kendini gösterir. Belirtiler genellikle ayakta durma, yürüme veya fiziksel aktivitelerle şiddetlenir. Erken dönemde teşhis edilmesi, ilerleyen sinir hasarını önlemek açısından önemlidir. Tarsal tünel sendromunun belirtileri arasında şunlar yer alır:
Ayak bileğinde ağrı
Uyuşma
Karıncalanma hissi
Yürürken zorlanma
Tarsal Tünel Sendromu Tanısı
Tarsal tünel sendromunun tanısı, hastanın şikayetlerinin dikkatlice değerlendirilmesi ve doğru testlerle desteklenmesiyle konur. Tanı süreci genellikle fiziksel muayene ile başlar, ardından sinir fonksiyonlarını ve dokuların durumunu inceleyen ileri yöntemler devreye girer.
Fiziksel Muayene
Fiziksel muayenede doktor, tibial sinir boyunca baskıya neden olan noktaları tespit etmek için belirli testler yapar. Tinel testi adı verilen bir yöntemle sinir üzerine hafifçe vurularak ağrı veya karıncalanma olup olmadığı kontrol edilir. Ayrıca ayak ve bileğin hareket açıklığı ile hassasiyeti değerlendirilir.
Elektromiyografi (EMG)
Elektromiyografi, sinirin elektriksel iletim kapasitesini ölçen özel bir testtir. Sinir sıkışmasının şiddeti ve etkilediği alan bu yöntemle belirlenir. EMG, sinir hasarının kesinleşmesinde oldukça güvenilir bir araçtır ve tedavi planlamasında yol gösterici olur.
Görüntüleme Yöntemleri
Görüntüleme teknikleri, tarsal tünel içindeki dokuların durumunu ayrıntılı bir şekilde incelemek için kullanılır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve ultrasonografi, sinir üzerindeki baskının nedenlerini belirlemede etkili yöntemlerdir. Gerekirse röntgen de kemik yapısındaki sorunları tespit etmek için tercih edilebilir.
Tarsal Tünel Sendromu Tedavi Yöntemleri
Tarsal tünel sendromunun tedavisi, hastalığın şiddetine ve nedenine bağlı olarak planlanır. Tedavi sürecinde öncelikle ağrı ve sinir üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik yöntemler tercih edilir. İlerlemiş vakalarda fizik tedavi veya cerrahi müdahale gerekebilir.
Konservatif Tedavi
Hafif ve orta dereceli vakalarda konservatif tedavi yöntemleri genellikle yeterli olur. Bu tedavi, günlük yaşam alışkanlıklarını düzenlemeyi ve sinir üzerindeki baskıyı azaltmayı amaçlar.
Dinlenme
Ağrıyı artıran aktivitelerden kaçınılması önerilir.
Ortopedik destekler
Ayak bileğini destekleyen özel tabanlıklar ve ateller kullanılabilir.
İlaç tedavisi
Ağrı ve iltihabı azaltmak için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) reçete edilebilir.
Kortikosteroid enjeksiyonları
Sinir çevresindeki iltihaplanmayı ve şişliği hafifletmek için uygulanabilir.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Fizik tedavi, konservatif tedaviden sonuç alınamayan veya iyileşme sürecini hızlandırmak isteyen hastalar için etkili bir seçenektir. Fizik tedavi sürecinde:
Germe ve güçlendirme egzersizleri ile ayak bileği kasları güçlendirilir.
Ultrason ve elektrik stimülasyonu gibi yöntemlerle sinir üzerindeki baskı azaltılır.
Bu süreç, sinir hasarını en aza indirirken, hareket kabiliyetinin geri kazanılmasını sağlar.
Cerrahi Müdahale
Konservatif ve fizik tedavi yöntemlerinden sonuç alınamayan veya ileri düzey sinir sıkışması bulunan hastalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi işlem sırasında, tibial sinir üzerindeki baskıyı azaltmak için tarsal tünelin çevresindeki dokular serbestleştirilir. Cerrahi müdahale sonrası iyileşme süreci genellikle 6-8 hafta sürer ve fizik tedavi ile desteklenir.
Tarsal Tünel Sendromundan Korunma Yolları
Tarsal tünel sendromunu önlemek için günlük yaşamda bazı basit ama etkili alışkanlıklar geliştirilmelidir. Ayak sağlığını korumak, tibial sinir üzerindeki baskıyı azaltmak ve risk faktörlerini yönetmek bu sendromun oluşma olasılığını önemli ölçüde düşürür. Uygun ayakkabı seçimi, ayak egzersizleri ve risk faktörlerinin kontrolü, korunma yollarının temelini oluşturur.
Uygun Ayakkabı Seçimi
Ayak sağlığını korumanın en önemli yollarından biri doğru ayakkabı seçimidir. Uygun olmayan ayakkabılar, ayak bileği ve tarsal tünel üzerinde gereksiz baskıya neden olabilir.
Ayağa tam oturan ayakkabılar tercih edilmelidir. Çok dar veya topuklu ayakkabılar sinir sıkışmasını tetikleyebilir.Ortopedik destek sağlayan tabanlıklar kullanılabilir. Özellikle düz tabanlık veya yüksek kavis gibi durumlar varsa özel tabanlıklar faydalı olacaktır.
Günlük aktiviteler ve spor sırasında uygun ayakkabı seçimine dikkat edilmelidir.
Ayak Egzersizleri
Ayak bileğini güçlendiren ve esnekliğini artıran egzersizler, tarsal tünel sendromundan korunmada etkili bir yöntemdir. Düzenli egzersiz, ayak kaslarını güçlendirerek tibial sinir üzerindeki baskıyı azaltır.
Bilek çevirme egzersizleri ayak bileğinin hareket açıklığını artırır.
Parmaklarla yerden küçük nesneler toplama gibi basit egzersizler kas kontrolünü geliştirir.
Germe hareketleri, ayak bileği ve taban kaslarını esnek tutar.
Risk Faktörlerinin Yönetimi
Bazı sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıkları tarsal tünel sendromu riskini artırabilir. Bu nedenle risk faktörlerinin kontrol edilmesi önemlidir.
Fazla kilo, ayak bileği üzerindeki yükü artırdığı için sağlıklı bir kilonun korunması önerilir.
Diyabet veya romatoid artrit gibi kronik hastalıklar kontrol altında tutulmalıdır.
Uzun süre ayakta durmayı gerektiren işlerde sık sık dinlenme molaları verilmelidir.