Taşikardi, kalbin dinlenme hâlindeyken dakikada 100’ün üzerinde atmasıdır. Kalpteki elektriksel sistemin bozulmasına bağlı olarak ortaya çıkar ve çeşitli türleri bulunur. Sinüs taşikardisi, supraventriküler taşikardi, atriyal fibrilasyon ve ventriküler taşikardi en sık görülen türlerdir.
Taşikardi nedenleri arasında stres, anemi, tiroid hastalıkları, kalp sorunları ve bazı ilaçlar yer alır. Taşikardi belirtileri çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi ve bayılma hissidir. Tanıda EKG, holter ve kan testleri kullanılır. Tedavi yaşam tarzı değişikliği, ilaç, ablasyon ve gerekirse cihaz desteğini içerir.
Taşikardi Nedir?
Taşikardi , kalbin dinlenme hâlindeyken dakikada 100’ün üzerinde atması durumudur. Normal şartlarda bir yetişkinin kalp atım hızı 60 ila 100 arasında değişirken, bu sınırın aşılması kalp ritminde bir bozukluğa işaret edebilir. Taşikardi, kalbin elektriksel sistemiyle ilgili bir sorun sonucu ortaya çıkar ve ciddi kalp hastalıklarının belirtisi olabilir.
Bu durum geçici ve zararsız olabileceği gibi, kalbin vücuda yeterli kan pompalamasını engelleyerek hayati risk taşıyabilecek kadar önemli bir sağlık sorunu hâline de gelebilir. Bu nedenle taşikardinin neden kaynaklandığı mutlaka araştırılmalı ve gerekli görülürse tıbbi müdahale yapılmalıdır.
Taşikardi Türleri Nelerdir?
Taşikardi farklı bölgelerden kaynaklanabilir. Kalpteki elektriksel sistemin bozulmasına bağlı olarak gelişen taşikardi, oluştuğu bölgeye göre farklı türlere ayrılır. Bu türlerin her biri farklı belirtilerle ortaya çıkabilir ve farklı tedavi yaklaşımları gerektirir.
Kalbin üst veya alt odacıklarında başlayan bu ritim bozukluklarının doğru şekilde tanımlanması, etkili tedavi için kritik öneme sahiptir.
Taşikardi türleri şunlardır:
Sinüs Taşikardisi
Supraventriküler Taşikardi (SVT)
Atriyal Fibrilasyon
Atriyal Flutter
Ventriküler Taşikardi
Ventriküler Fibrilasyon
Taşikardi Neden Olur?
Taşikardi, kalbin normalden daha hızlı atmasına neden olan birçok farklı faktörle ilişkilidir. Bu durum bazen geçici ve zararsız olabilirken, bazı durumlarda ciddi bir sağlık probleminin belirtisi olarak ortaya çıkar.
Kalpteki elektriksel sistemin düzensiz çalışmasına yol açan her durum taşikardiye neden olabilir. Fiziksel, hormonal, yapısal veya dış etkenlere bağlı olarak gelişen bu durumun altında yatan nedenin doğru belirlenmesi, etkili tedavi için oldukça önemlidir.
Taşikardi nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Stres ve Anksiyete
Fiziksel Aktivite veya Egzersiz
Ateş
Anemi (Kansızlık)
Hipertiroidi
Kalp Hastalıkları
Elektrolit Dengesizlikleri
Sigara ve Alkol Tüketimi
Kafein ve Uyarıcı Maddeler
Bazı İlaçlar
Ağır Kan Kaybı
Doğuştan Kalp Anomalileri
Taşikardi Belirtileri
Taşikardi, vücudun farklı sistemlerinde belirti verebilir. Kalbin çok hızlı çalışması, yeterli kan pompalamasını engelleyebilir ve bu da organlara giden oksijenin azalmasına neden olur.
Taşikardiye bağlı belirtiler kişiden kişiye değişebilir; bazı bireylerde hiç belirti görülmeyebilirken, bazıları belirgin şekilde rahatsızlık hissedebilir. Bu belirtiler genellikle ataklar hâlinde ortaya çıkar ve ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir.
Taşikardi belirtileri şunlardır:
Kalp çarpıntısı
Nefes darlığı
Baş dönmesi
Bayılma hissi veya bayılma
Göğüs ağrısı
Huzursuzluk
Yorgunluk
Egzersiz sırasında çabuk yorulma
Sersemlik hissi
Bilinç bulanıklığı
Taşikardi Teşhisi
Taşikardi tanısı , kalp atım hızının neden arttığını anlamak ve doğru tedavi planını oluşturmak için detaylı bir değerlendirme gerektirir. Bu süreçte hem hastanın öyküsü hem de çeşitli tanı yöntemleri kullanılarak kalpteki elektriksel aktivite analiz edilir. Teşhis, taşikardinin türünü belirlemek ve olası altta yatan hastalıkları saptamak açısından büyük önem taşır.
Taşikardi tanısında kullanılan yöntemler şunlardır:
Fizik muayene ve hasta öyküsü: Belirtilerin süresi, sıklığı, tetikleyici durumlar ve ailede kalp hastalığı öyküsü sorgulanır.
Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini ölçen temel testtir. Taşikardinin türünü belirlemeye yardımcı olur.
Holter monitör: 24 ila 48 saat boyunca kalp ritmini sürekli izleyen taşınabilir bir cihazdır. Günlük yaşamda ortaya çıkan anormal ritimler bu yolla tespit edilir.
Efor testi: Egzersiz sırasında kalp hızının nasıl değiştiğini ve herhangi bir ritim bozukluğu olup olmadığını gözlemlemek için kullanılır.
Elektrofizyolojik çalışma (EPS): Kalpteki elektriksel iletimi daha detaylı incelemek için yapılır. Özellikle nedeni belirlenemeyen taşikardi ataklarında tercih edilir.
Ekokardiyografi (EKO): Kalp yapısını ve fonksiyonlarını değerlendiren ultrason temelli görüntüleme yöntemidir.
Kan testleri: Tiroid fonksiyonları, elektrolit düzeyleri ve anemi gibi taşikardiye neden olabilecek durumlar araştırılır.
Taşikardi Tedavisi
Taşikardi tedavisinde amaç, kalp atış hızını normale döndürmek, ritmi düzenlemek ve altta yatan nedenleri kontrol altına almaktır. Tedavi yaklaşımı, taşikardinin tipi, belirtilerin şiddeti ve kişinin genel sağlık durumu dikkate alınarak belirlenir. Bazı taşikardiler kendiliğinden geçebilirken, bazıları ilaç veya girişimsel yöntemlerle kontrol altına alınmalıdır.