Gut, eklemlerde ağrı, şişlik, hassasiyet ve sıcaklığa neden olan bir iltihap şeklidir. Eklemlerde meydana gelen şişlik, kızarıklık, hassasiyet, ani ve şiddetli ağrı şeklinde kendini belli eder. Genellikle ayak başparmağının eklem ağrısı ile karakterizedir. Gut hastalığında bacak eklemleri (ayak, ayak bileği ve diz) en çok etkilenen yerlerdir.
Gut hastalığı, genellikle ani ve beklenmedik ataklarla kendini gösterir. Bu ataklar, kişinin gecenin ortasında ayak başparmağında yoğun bir yanma hissiyle uyanmasına neden olabilir. Etkilenen eklem bölgesi, çevresindeki dokulara göre daha sıcak, şiş ve son derece hassas hale gelir.
Gut hastalığı, başlangıçta genellikle tek bir eklemde ortaya çıkar ve zamanla yayılabilir. Ayak başparmağı en sık etkilenen bölge olup, diz, ayak bileği, el, bilek ve dirsek gibi eklemler de hastalığın ilerlemesiyle etkilenebilir. Bununla birlikte, gut hastalığının omurgayı nadiren de olsa etkilediği de bilinmektedir. Gut, eklemlerde ani ve şiddetli ağrıya, şişlik ve kızarıklığa neden olan bir tür artrittir ve uygun tedavi ile yönetilmesi önemlidir.
Gut hastalığının ilk dönemlerinde, ataklar genellikle yılda bir veya birkaç kez meydana gelir. Ancak, hastalık ilerledikçe bu ataklar daha sık hale gelebilir ve yılda birkaç kez tekrarlayabilir. Gut atakları hem aynı eklemlerde hem de farklı eklemlerde ortaya çıkabilir, bu da hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, gut ataklarını kontrol altına almak ve yönetmek için düzenli tıbbi takip ve uygun tedavi önemlidir.
Gut atakları zamanla daha sık hale gelebilir ve bu artış, hastalığın belirtilerinin daha ciddi etkiler yaratmasına yol açabilir. Atakların sıklığı arttıkça, eklemlerdeki ağrı, şişlik ve iltihaplanma da daha yoğun hale gelir. Bu durum, eklem hasarına ve hastanın hareket kabiliyetinde azalmaya neden olabilir. Dolayısıyla, gut hastalığının ilerlemesini önlemek ve semptomları yönetmek için erken tanı ve tedavi büyük önem taşır.
Gut Hastalığı Nedenleri
Gut , vücuttaki aşırı ürik asit miktarından kaynaklanır, bu da eklemlerde ve yumuşak dokularda anormal ürik asit kristallerinin (monosodyum ürat kristalleri) birikmesine ve gut hastalığına neden olur. Bir yumruya yol açan yumuşak dokudaki ürik asit toplanmasına tofüs denir. Ürik asit kristalleri böbreklerde de oluşabilir ve böbrek taşlarına neden olur.
Monosodyum ürat vücutta doğal bir kimyasal olan ürik asitten oluşur. Ürik asit, RNA ve DNA'nın (hücrelerdeki genetik materyal) doğal parçalanmasından meydana gelir. Özellikle kırmızı etlerin, kabuklu deniz canlılarının ve sakatatların aşırı tüketimi vücutta ürik asit birikimine yol açar.
Alkolden kaçınmak, hayvan etlerini az, sebze ve meyveleri daha fazla tüketilmesini amaçlayan bir diyet ile kandaki ürik asit seviyesinin ve gut ataklarının gelişmesi olasılığının azaltılması sağlanabilir.
Gut Hastalığı Belirtileri
Gut , genellikle uyarı vermeden meydana gelen ani ve tekrarlayan ataklarla karakterizedir. Şiddetli ve kronikleşen gut, vücudun deforme olmasına neden olabilir. Her birey farklı semptomlar yaşayabilirken, en yaygın görülen gut belirtileri ise aşağıdaki gibidir;
Yoğun eklem ağrısı
Gut, genellikle ayak başparmağının eklemini etkiler, ancak bu durum herhangi bir eklemde de oluşabilir. Yaygın olarak etkilenen diğer eklemler ayak bilekleri, dizler, dirsekler, el bilekleri ve parmakları içerir. Ağrının başlamasından sonra 4 ila 12 saat içinde şiddeti artabilir.
Ağrı
Atak sırasında gelişen şiddetli ağrı azaldıktan sonra, bazı eklem rahatsızlıkları birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilir. Atakların daha uzun sürmesi durumu daha fazla eklemin etkilenmesine sebep olabilir.
Şişlik ve kızarıklık
Atak sırasında etkilenen eklemlerde şişlik ve kırmızı lekeler meydana gelebilir.
Hareketlerin kısıtlanması
Gut hastalığının ilerlemesi durumunda eklemler normal şekilde hareket ettirilemeyebilir ve bu durumda hareketlerin kısıtlanmasına neden olur.
Gut Hastalığı Tanı Yöntemleri
Gut , bir kan testiyle kolayca teşhis edilemeyen hastalıklar skalasındadır. Çünkü birçok insanın farklı nedenlere bağlı olarak kan ürik asit seviyelerinde artış olabilir ve bu durum her zaman gut hastalığına neden olmaz.
Gut hastalığının tanısı için, hastalıktan etkilendiği düşünülen bir eklemden sıvı alınır ve bu sıvı patolojik inceleme için gönderilir. Sıvı, monosodyum ürat kristallerinin varlığı için polarize bir mikroskop altında incelenir.
Kan testi
Doktorunuz kandaki ürik asit ve kreatinin seviyelerini ölçmek için bir kan testi önerebilir. Yine de kan testi sonuçları yanıltıcı olabilir. Bazı insanlar yüksek ürik asit seviyelerine sahiptir, ancak hiçbir zaman gut hastalığına sahip olmazlar. Bazı insanlar da gut belirtileri ve semptomları gösterir, ancak kanlarında olağandışı ürik asit seviyeleri yoktur.
Röntgen
Gut hastalığı dışında eklem iltihabına neden olabilecek diğer hastalıkların bulunmasında yardımcı olur.
Ultrason
Ultrason, kas ve iskelet sistemindeki eklemlerde meydana gelen iltihabi durumu veya ürat kristallerini tespit edebilir.
MR
MR görüntülemesi ile eklemdeki ürat kristallerin varlığı tespit edebilir.
Gut hastalığı , eklemlerin zayıflamasına ve uzun vadede eklem hasarına neden olabileceğinden, bu hastalıkta doğru tanının konulması son derece önemlidir.
Gut Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Gut hastalığı tedavi edilebilir ve kontrol edilebilir bir hastalıktır. Gut hastalığının belirtileri , genellikle tedavinin başlamasından sonraki 24 saat içinde belirgin bir şekilde iyileşebilir. Risk faktörlerine bağlı olarak değiştirilebilir durumlarda ele alınarak kandaki ürik asit seviyeleri düşürülebilir ve yaşam biçiminde yapılan değişiklikle desteklenebilir.
Gut tedavisinde kullanılan ilaçlar, gut atağını engelleyerek, ürik asidi düşürmeye yardımcı olur. Böylece gelecekteki gut atakları da önlenmiş olur. Gut hastalığında öngörülen tedavi şekli, kişinin yaşı, aldığı ilaç türü, böbrek fonksiyonu, genel sağlık durumu ve diğer sorunlara bağlı olarak değişebilir.
Anti-enflamatuar ilaçlar, ağrıyı ve atakların şiddetini azaltır. Gut saldırısı tamamen iyileşene kadar genellikle devam ederler. Yan etkiler meydana gelirse, tedavi farklı bir ilaca değiştirilebilir. Hekiminiz, olası yan etkileri sizinle görüşecektir. Böbrek hastalığı, kalp yetmezliği, diyabet, ülser hastalığı, mide veya bağırsak kanaması öyküsü veya diğer kronik durumlar varsa, gut tedavisi bunlara göre de şekillendirilebilir.